Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Esad Sadık Demirtaş, araç kullanırken cep telefonu kullanımına bağlı trafik kazalarındaki endişe verici artışa dikkat çekti.
Cep telefonu kullanımına bağlı trafik kazalarında belirgin bir artış var
Son yıllarda hem dünyada hem de Türkiye’de cep telefonu kullanımına bağlı trafik kazalarında belirgin bir artış gözlemlendiğini dile getiren İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Öğr. Gör. Esad Sadık Demirtaş, “Özellikle dikkat dağınıklığı açısından insan beyninin oldukça hassas bir yapıya sahip olduğu dikkate alındığında, aynı anda birden fazla işlemi sağlıklı biçimde gerçekleştirmek oldukça güçtür. Sürüş esnasında cep telefonu kullanımı, sürücünün görsel, manuel ve bilişsel dikkatini aynı anda dağıtarak çevresel farkındalığın azalmasına ve tepki süresinin anlamlı düzeyde uzamasına neden olmaktadır. Bu durum, özellikle ani karar almayı gerektiren trafik senaryolarında, kaza riskini ciddi ölçüde artırmaktadır. Mevcut bilimsel bulgular, cep telefonu kullanımının sadece sürüş sırasında değil, görüşme sonrasındaki kısa sürede de dikkat düzeyini olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda, sürücülerin araç kullanırken cep telefonu kullanımından kesinlikle kaçınmaları, toplumsal düzeyde trafik güvenliği bilincinin artırılması amacıyla etkili farkındalık kampanyalarının yürütülmesi ve caydırıcılığı yüksek yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi büyük önem taşımaktadır.” dedi.
Araç kullanımı sırasında dikkat dağınıklığı, trafik güvenliği açısından önemli bir risk faktörü
Araç kullanımı sırasında dikkat dağınıklığının, trafik güvenliği açısından önemli bir risk faktörü olduğuna işaret eden Demirtaş, “Bu bağlamda, cep telefonunun kullanımı özellikle arama yapmak, gelen çağrılara yanıt vermek veya numara çevirmek gibi işlemler sürücünün dikkatinin yoldan sapmasına ve zihinsel konsantrasyonunun bozulmasına yol açmaktadır. Bu tür bilişsel ve görsel dikkat kayıpları, sürücünün çevresel uyaranlara tepki verme süresini uzatmakta ve ani gelişen trafik durumlarına karşı doğru karar alma yetisini olumsuz etkilemektedir. Yapılan araştırmalar, sürüş esnasında cep telefonu kullanan bireylerin kaza yapma olasılığının kullanmayanlara göre belirgin şekilde daha yüksek olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla, sürüş sırasında cep telefonu kullanımının sınırlandırılması, trafik kazalarının azaltılmasında önemli bir önleyici strateji olarak değerlendirilmektedir.” diye konuştu.
Telefonla konuşmak ve mesajlaşmak arasında risk farkı var mı?
Cep telefonu kullanımının, sürüş esnasında dikkat dağınıklığına yol açan başlıca faktörlerden biri olduğunu vurgulayan Demirtaş, şöyle devam etti:
“Bununla birlikte, telefonla konuşmak ile mesajlaşmak arasında dikkat dağıtma düzeyi bakımından anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Telefonla konuşma, öncelikli olarak bilişsel dikkat dağınıklığına neden olurken; mesajlaşma eylemi aynı anda görsel, manuel ve bilişsel dikkat dağınıklığını tetiklemektedir. Bu durum, sürücünün gözünü yoldan ayırmasına, ellerini direksiyondan çekmesine ve zihinsel olarak sürüşten uzaklaşmasına neden olmaktadır. Amerikan Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA) tarafından yürütülen araştırmalarda, sürüş esnasında mesajlaşmanın, bir araca arkadan çarpma riskini yaklaşık 23 kat artırdığı tespit edilmiştir. Buna karşılık, elde tutularak yapılan telefon görüşmelerinin bu riski 4 kat artırdığı belirtilmiştir. Elde edilen veriler, mesajlaşmanın trafik kazası riski açısından çok daha yüksek bir tehdit oluşturduğunu açık biçimde ortaya koymaktadır.”
Cep telefonu kullanımı genç sürücüler açısından ciddi bir trafik güvenliği sorunu oluşturuyor
Genç sürücüler arasında cep telefonu bağımlılığı ile trafik kazası riski arasında anlamlı bir ilişki bulunduğunu da söyleyen Öğr. Gör. Esad Sadık Demirtaş, “Araştırmalar, bu yaş grubundaki sürücülerin cep telefonu kullanımı nedeniyle dikkatlerinin dağıldığını ve bunun da kaza riskini belirgin şekilde artırdığını ortaya koymaktadır. Yapılan bir çalışmada, genç sürücülerin karıştığı kazaların yüzde 58’inin dikkat dağınıklığına bağlı olduğu tespit edilmiştir. Bu dikkat dağınıklıklarının yüzde 12’si doğrudan cep telefonu kullanımıyla ilişkilendirilmiştir. Ayrıca, kazadan önce genç sürücülerin ortalama 4,1 saniye boyunca gözlerini yoldan ayırdıkları belirlenmiştir. Bu bulgular, cep telefonu kullanımının genç sürücüler açısından ciddi bir trafik güvenliği sorunu oluşturduğunu açıkça ortaya koymaktadır.” ifadesinde bulundu.
Tehlike telefonu kapatınca bitmiyor
Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı’nın hazırlamış olduğu bir rapora göre; cep telefonuyla konuşan sürücülerin çevrelerinde meydana gelen tehlikeli durumların bir kısmını hiç fark edemediklerini ortaya koyduğunu anlatan Öğr. Gör. Esad Sadık Demirtaş, “Bu bağlamda, sürücülerin basit bir telefon görüşmesi sırasında tehlikeli bir durumu fark edememe olasılıkları yaklaşık yüzde 20 iken, zihinsel olarak yoğun dikkat gerektiren bir görüşme esnasında bu oranın yüzde 29’a kadar yükseldiği belirlenmiştir. Aynı rapora göre telefon ile görüşme tamamlandıktan sonraki ilk 5 dakika içinde kaza olma olasılığının 4.8 kat, 15 dakika içinde de 1.3 kat daha fazla olduğu görülmüştür. Bu durumda görüşme sona erdikten sonra insan odağının hala o görüşmede olabileceği ve kaza olma ihtimalinin artacağını söyleyebiliriz.” şeklinde sözlerini tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
